Een anale fissuur of kloof is een scheurtje aan de huid van de anus en ontstaat meestal na passage van harde ontlasting. Het vervelende van deze kwaal is dat deze wonde zeer erg pijnlijk is en zich bevindt in een bevuilde regio, gezien er continu passage blijft zijn van ontlasting. Dit zorgt voor een vertraagde heling ervan. Indien een fissuur langer dan 8 weken bestaat, spreekt men van een chronische fissuur.
Acute Fissuur
Bij een recente scheur dient vooreerst de constipatie aangepakt te worden met dieetmaatregelen (vezels: Psyllium, Colofiber) of laxativa (Movicol, Laxoberron, Dulcolax).
Daarnaast is het belangrijk de pijn aan te pakken zodoende dat het reflexmatige aanspannen van de sluitspier kan verminderd worden. Op die manier wordt de wonde terug beter doorbloed en kan deze sneller helen. Dit kan met de gekende pijnstillers (Dafalgan, Ibuprofen) of ovv een lokale zalf (Lidocaïne).
Wat de overmatige spierspanning betreft kan er ook aanvullend een zalf gebruikt worden die de sluitspier ontspant (Dilthiazem zalf, Isosorbidedinitraat zalf, Rectogesic). Ook lauwwarme zitbadjes verzachten de pijn, ontspannen de sluitspier en toegevoegde Kamille (Camillosan) werkt hierbij ontsmettend.
Bij dit type fissuur is heelkunde normaal niet nodig.
Chronische Fissuur
Deze fissuren bestaan reeds langere tijd en kenmerken zich door een wondrand die niet meer mooi rozig is, maar reeds bestaat uit verhard littekenweefsel.
Deze wonden zullen zelden nog spontaan helen en hierbij dient er vaak overgegaan te worden naar kleine chirurgie waarbij de wondranden terug opgefrist worden (fissurectomie). Dit is achteraf opnieuw pijnlijk, waardoor de bovenvermelde maatregelen erg nauwgezet dienen opgevolgd te worden teneinde wél tijdige heling te bekomen. Deze maatregelen zijn opnieuw: pijnstilling, vlotte ontlasting, eventueel lokale ontspannende zalven.
Vaak is er in deze context sprake van een algemeen verhoogde sluitspier- en bekkenbodemspanning door de langdurige pijnsensatie en hierop onbewuste verkramping van de gehele bekkenbodem. Indien dit zeer uitgesproken is, kan overgegaan worden tot een gelijktijdige Botox-injectie van de inwendige sluitspier om deze artificieel te doen ontspannen, zodanig dat de wonde beter doorbloed wordt.
Deze injectie gebeurt met 40E Botox aan beide kanten van de sluitspier met 20E in de intersfincterische ruimte onder echogeleid zicht. Tijdelijk kan er soms sprake zijn van een dusdanige relaxatie van de sluitspier dat er enige incontinentie is voor wind of stoelgang. Echter, na een 3 tot 6 maanden is deze Botox sowieso uitgewerkt en verdwijnen deze klachten spontaan. In die tijd dient de fissuur geheeld te zijn.
Belangrijk is op te merken dat Botox – hoewel zeer efficiënt - hiervoor niet terugbetaald wordt en op kosten is van de patiënt zelf.
Een alternatief voor deze laatste therapie is de LIS-procedure: Laterale interne sfincterotomie waarbij 1/3 van de binnenste kringspier wordt doorgenomen. Nadeel hiervan is dat deze spier onomkeerbaar beschadigd wordt.